Psychosomatische klachten

Psychosomatische klachten zijn lichamelijke klachten die niet of onvoldoende verklaard kunnen worden door een lichamelijke aandoening, maar verergeren door of het gevolg zijn, van een psychologisch probleem. Wanneer psychische klachten geuit worden als lichamelijke symptomen, spreken we van somatisatie.

Psychosomatiek of psychosomatische geneeskunde is een medisch gebied dat zich bezighoudt met de ziektebeelden die zich vooral lichamelijk manifesteren, maar waarbij psychische factoren een duidelijke factor zijn. Het betreft vooral aandoeningen die in de ICD-10 zijn opgenomen in het hoofdstuk Neurotische stoornissen, stress-gebonden stoornissen en somatoforme stoornissen, ook wel psychofysiologische aandoeningen genoemd.

De klachten kunnen variëren. Vaak zijn er meerdere klachten tegelijk zoals:

Ademhalingsklachten zoals hyperventilatie, astma en benauwdheden
Stressklachten zoals spierpijnen, rug-, schouder-, nekpijn, krampen.
Hoofdpijn, migraine,
Maag- en darmklachten
Buikpijn
Huidaandoeningen en jeuk
Pijnklachten
Neurologisch aandoende klachten, zoals moeite met bewegen
Vaak komen tegelijkertijd ook angstklachten en somberheid voor
Beperkt voelen in het dagelijkse functioneren.

SOLK
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) zijn klachten die langer dan enkele weken duren en die niet goed te verklaren zijn. Bij onderzoek is er geen ziekte of lichamelijke oorzaak voor deze klachten te vinden. Of er is wel een lichamelijke oorzaak gevonden, maar het is onduidelijk waarom uw klachten zo heftig zijn, zo veel last geven of zo lang duren.

Van SOLK naar ALK
Tegenwoordig wordt steeds vaker gesproken over Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK) in plaats van Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK). Bij aanhoudende lichamelijke klachten zijn zowel biomedische als psychosociale factoren relevant.

Somatische syndromen
Dit zijn stoornissen van lichamelijke functies, waarbij de oorzaak en/of onderhoudende factor grotendeels psychisch is.

Iemand met een somatisatiestoornis heeft tal van vage lichamelijke klachten. Mensen met een somatisatiestoornis beschrijven hun symptomen op een dramatische en emotionele manier en noemen ze vaak 'ondraaglijk', 'niet te beschrijven' of 'onvoorstelbaar erg'.
Er treedt een extreme mate van afhankelijkheid op in de relaties van mensen met een somatisatiestoornis. Zij vragen steeds vaker om hulp en emotionele steun en kunnen woedend worden wanneer zij vinden dat er niet aan hun behoeften tegemoet wordt gekomen. Zij zijn vaak ontevreden over de ontvangen medische zorg en gaan van de ene arts naar de andere.

Mensen met een somatisatiestoornis zijn zich er niet van bewust dat hun voornaamste probleem van psychologische aard is en dringen dus bij hun artsen aan op medische onderzoeken en behandelingen. De arts is wel verplicht om tal van lichamelijke onderzoeken en tests te verrichten om te bepalen of de persoon een lichamelijke stoornis heeft die de symptomen voldoende kan verklaren. Verwijzingen naar specialisten zijn heel gebruikelijk, zelfs wanneer de persoon een redelijk bevredigende relatie met een bepaalde arts heeft opgebouwd.