Theatrale of Histrionische Persoonlijkheidsstoornis
 

Wanneer zij niet in het middelpunt staan, voelen mensen met een histrionische of theatrale persoonlijkheidsstoornis zich gauw ongemakkelijk. Zij kunnen zich dan opvallend gaan gedragen of seksueel uitdagend doen. Hun gevoelsuitingen lijken meestal oppervlakkig te zijn, al worden ze gebracht alsof ze veel diepgang hebben. Zij kunnen makkelijk in huilen uitbarsten of kwaad worden wanneer zij teleurgesteld zijn en niet de aandacht en complimentjes krijgen die zij denken te verdienen.

Het uiterlijk is soms heel belangrijk voor hen. Ook laten zij zich gemakkelijk beïnvloeden door suggesties van anderen en beweren zij makkelijk het tegenovergestelde van wat ze net zeiden. Ze beschouwen relaties vaak als intiemer dan ze in werkelijkheid zijn. In geflirt en seksuele avances lijken zij ervarener dan zij in werkelijkheid zijn. Het gaat meer om de geruststelling en bevestiging dat zij aantrekkelijk zijn en in feite komen seksuele functiestoornissen geregeld voor bij mensen met een theatrale persoonlijkheid.
De sterke afhankelijkheid van de bevestiging door anderen maakt dat zij soms erg goedgelovig en lijdzaam zijn. Wanneer zij onder hoge emotionele druk komen te staan schiet hun werkelijkheidszin gauw tekort en kunnen korte psychotische reacties optreden. Ook kunnen zij door sensatiezucht in aanraking komen met drugs of dingen doen waar zij later spijt van hebben.

Mensen met een theatrale persoonlijkheidsstoornis kunnen een kinderlijke indruk maken, willen aandacht en bevestiging en hebben het vaak over lichamelijke dingen: het uiterlijk, mogelijke ziektes en kwalen. Er wordt bij de theatrale persoonlijkheidsstoornis gauw gezegd dat het om aanstellers gaat, maar zo ervaart betrokkene het zelf niet.

 
Mensen met een histrionische of theatrale persoonlijkheidsstoornis worden gekenmerkt door hun kleurrijk, extravert en dramatisch gedrag. Zij zijn heftig emotionele mensen, maar hebben moeite om lange diepgaande relaties aan te gaan. Zij staan graag in het middelpunt van de belangstelling en hebben de neiging met uiterlijk vertoon te proberen verleidelijk te zijn of je aandacht op te eisen.

Vroeger werd het ook dramatische persoonlijkheid of hysterische karakter genoemd. Er zijn niet veel goede studies gedaan maar ongeveer 2 tot 3 procent van de bevolking zou lijden aan een theatrale persoonlijkheidsstoornis. In psychiatrische instellingen (zowel klinisch als poliklinisch) kan dit percentage oplopen tot 10 tot 15 procent. Vrouwen krijgen vaker de diagnose. Er zijn studies die een verband hebben aangetoond met alcoholmisbruik en het hebben van een veelheid van lichamelijk klachten zonder duidelijke oorzaak. Bij het ouder worden nemen de problemen van een histrionische/theatrale persoonlijkheidsstoornis meestal vanzelf wat af.

Vanwege alle dramatiek lijkt het meestal heel leuk om met mensen om te gaan die een histrionische/theatrale persoonlijkheidsstoornis hebben. Alleen een beetje vermoeiend misschien. Dichterbij is het echter vaak een slopende taak om tegemoet te moeten komen aan zoveel behoefte aan aandacht en bewondering. Met charme en een beetje suggestie kun je meestal wel voorkomen dat het tot ernstige conflicten komt, maar soms herken je de persoon nauwelijks meer omdat die ineens heftig om wraak roept. Door toe te geven, ontloop je heftige verwijten en kan het best een tijd goed gaan. Wees er op bedacht dat achter al het theater een zeer onzeker en angstig iemand schuilgaat.