Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis

Mensen met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis vragen bevestiging en hebben moeite om tot een besluit te komen. Het zijn twijfelaars, maar zij kunnen zich snel bij een beslissing neerleggen, wanneer duidelijk is dat zij daar niet verantwoordelijk voor zijn. Uit zichzelf zullen zij niet gauw iets ondernemen of een voorstel doen. Het kan makkelijk gebeuren dat zo iemand saai of zielig gevonden wordt. Bijbehorend claimend gedrag kan ook irritatie wekken.

Mensen met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis stellen zich afhankelijk en soms onderdanig op. Zij leggen de verantwoordelijkheid voor belangrijke dingen in hun leven, bij anderen, hebben weinig zelfvertrouwen en kunnen soms moeilijk langere tijd alleen doorbrengen. Beslissingen nemen wordt heel moeilijk gevonden door mensen met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis. Zij hebben veel advies en geruststelling nodig. Zij zijn op belangrijke gebieden in hun leven op anderen aangewezen en hebben moeite met te zeggen dat zij het ergens niet mee eens zijn. Zij zullen niet gauw een initiatief nemen. Relaties met anderen staan in het teken van de veiligheid die daardoor geboden wordt. Wanneer zij de rol van leider op zich moeten nemen, worden zij angstig. Voor zichzelf iets afmaken vinden zij moeilijk, het is makkelijker wanneer het voor een ander is. Zij kunnen uit afhankelijkheid een ander steunen, ook wanneer die het bij het verkeerde eind heeft. Diep van binnen zijn ze erg bang om in de steek gelaten te worden.

De afhankelijke persoonlijkheidsstoornis komt vaker bij vrouwen dan bij mannen voor. Kinderen die een ernstige lichamelijke ziekte hebben meegemaakt (waardoor zij afhankelijk waren!) hebben waarschijnlijk meer kans om deze persoonlijkheidsstoornis later te ontwikkelen. Afhankelijke kenmerken worden ook bij vele andere persoonlijkheidsstoornissen gevonden. Mensen met een grote afhankelijkheid kunnen in het bijzonder in situaties komen waarin zij mishandeld of misbruikt worden. Het is onjuist om te zeggen dat het hun eigen schuld is, dat zij het uitlokken. Niets is minder waar. Door hun afhankelijkheid zijn zij niet in staat voor zichzelf op te komen en kunnen zij lange tijd slachtoffer zijn. Goede raad geven en iemand aanmoedigen om naar de politie te gaan en aangifte te doen, kan bij hen een averechts effect hebben. Zij worden dan nog onzekerder, voelen zich tussen twee vuren staan en raken hopeloos verward in hun besluiteloosheid.

Behandeling van mensen met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis kan zeker succes hebben, wanneer zij inzicht krijgen in de ontstaanswijze van hun gedrag en met behulp van een respecterende ondersteunende therapeut kunnen leren meer assertief te zijn, meer voor zichzelf op te komen en meer uit zichzelf aan te kunnen. Er is wel een valkuil in de therapie: wanneer de therapeut degene wordt, van wie de patiënt geheel afhankelijk wordt. Dat kan desastreuze gevolgen hebben voor de andere relaties van deze patiënt. En ook wanneer de relaties die de patiënt heeft, ongezond mogen lijken en misschien zelfs wel heel ongezond zijn, dan toch kan een therapeut geen verantwoordelijkheid nemen voor de beslissingen van een patiënt.

Het doel van de therapie is, om een eigen identiteit te ontwikkelen, zodat eigen keuzes gemaakt kunnen worden, waar men ook de verantwoordelijkheid voor durft te dragen. Herken jij jezelf hierin? Maak een afspraak met mij.

Medicijnen kunnen behulpzaam zijn bij het tegengaan van bepaalde symptomen zoals angst en somberheid. Mensen met paniekaanvallen of grote verlatingsangst kunnen met tricyclische antidepressiva geholpen worden. Angstwerende middelen zoals benzodiazepines kunnen soms ook (tijdelijk!) verlichting geven, evenals middelen die selectief de beschikbaarheid van serotonine verhogen ( SSRI's).