Disruptieve, impulsbeheersing en andere gedragsstoornissen.

Dit is een bredere categorie met de oppositionele-opstandige stoornis, de periodieke explosieve stoornis, de normoverschrijdende gedragsstoornis en de antisociale-persoonlijkheidsstoornis. Deze laatste vind je terug bij de persoonlijkheidsstoornissen, cluster B. Ook Pyromanie en kleptomanie vallen in deze bredere categorie. 

Oppositioneel-opstandige stoornis

Het kenmerkt zich door een gedragspatroon bestaand uit een boze en prikkelbare stemming, brutaal en ongehoorzaam gedrag, of ontevredenheid wat al langer dan 6 maanden, regelmatig voorkomt.

De boze prikkelbare stemming uit zich in: het verliezen van zijn of haar kalmte, is lichtgeraakt of snel geïrriteerd, vaak boos en/of ontevreden. Daarnaast is er ruziezoekend en openlijk ongehoorzaam gedrag wat zich uit in:  vaak ruzie maken met leeftijdgenoten, maar ook ouders, juffen en meesters en andere volwassenen. Ook is er vaak wraakzuchtig gedrag. 

Deze stoornis werd ODD genoemd. ODD is een afkorting van de Engelse term Oppositional Defiant Disorder (oppositioneel-opstandige gedragsstoornis). Kinderen met ODD zijn extreem tegendraads en lappen de regels van volwassenen aan hun laars. Ze zijn heel vijandig en negatief en hebben de neiging steeds over van alles in discussie te gaan. Andere verschijnselen van ODD zijn: geen geduld op kunnen brengen, snel kwaad worden, zich gauw beledigd voelen en anderen de schuld geven van de eigen fouten en het wangedrag. Kinderen met ODD vertonen deze gedragsafwijkingen niet alleen bij vlagen, maar voortdurend. De oorzaak van ODD is een combinatie van opvoeding en aanleg.

ODD gaat vaak samen met leer- en taalproblemen, depressiviteit en ADHD (attention deficitit hyperactivity disorder).

Diagnose
De kinder- of jeugdpsychiater kan een diagnose vaststellen.

Periodiek explosieve stoornis

Steeds terugkerende woede uitbarstingen, door het zich niet kunnen beheersen van agressieve impulsen. Dit kan verbaal zijn, in de vorm van schelden en ruzies, of fysiek, gericht op eigendommen, dieren of personen, met lichamelijke verwondingen tot gevolg. Dit speelt vaak bij huiselijk geweld.

Normoverschijdend-gedragsstoornis

Een telkens terugkerend gedragspatroon, waarbij de grondrechten van anderen worden geschonden. 

Dit kan in de vorm van agrressie naar mensen en dieren: pesten bedreigen of intimideren, vaak vechten, wapens bij zich dragen, mensen en/of dieren mishandelen, berovingen, anderen dwingen tot seksuele handelingen.

Daarnaast is er vaak sprake van vernielingen van eigendommen van anderen, bedrog, oplichting en diefstal. Kortom op allerlei terreinen is er sprak van een ernstige overtreding van de regels. Dit gedrag begint vaak voor de leeftijd van 13 jaar, met niet op tijd thuiskomen, zich niet aan de afspraken houden, weglopen, vaak spijbelen van school. 

Pyromanie: het telkens opzettelijk en doelgericht brandstichten, met fascinatie voor vuur, en/of lustgevoelens, voldoening en opluchtingtijdens het brandstichten, bij het kijken naar de brand of deelnemen aan de nasleep ervan.

Kleptomanie: onbedwingbare neiging tot het stelen van voorwerpen, met een toenemend gevoel van spanning vlak voor het plegen van de diefstal en een gevoel van lust, voldoening en opluchting tijdens het plegen van de diefstal.